Folikül Kisti Nedir, Belirtileri Nelerdir, Tehlikeli Mi, Adetle Atılır Mı?

Folikül kisti yani yumurta kistleri, kadınların yumurtalıklarında sıkça görülen, genellikle zararsız olan kistlerdir. Yumurtlama sürecinde oluşan foliküllerin büyümesiyle meydana gelirler. Folikül kistleri genellikle belirti vermezler ve çoğu zaman kendiliğinden kaybolurlar. Ancak bazı durumlarda belirtiler ortaya çıkabilir ve tedavi gerekebilir.

Folikül Kisti Nedir?

Folikül kisti, üreme çağındaki kadınlarda sıklıkla rastlanan bir yumurtalık kisti türüdür. Her ay, bir kadının yumurtalıklarında follikül adı verilen küçük kesecikler oluşur. Bu folliküller içinde bir yumurta hücresi gelişir. Yumurta olgunlaştığında, follikül yırtılır ve yumurta serbest bırakılır. Bu olay yumurtlama olarak adlandırılır. Ancak bazen bu follikül yırtılmaz ve sıvı dolu bir kist oluşturur, bu da folliküler kist olarak adlandırılır. Folikül kistleri genellikle 2-3 cm boyutlarındadır ve zararsızdır. Kist kendiliğinden 1-2 ay içinde kaybolur.

Folikül Kisti Nedenleri Nelerdir?

Folikül kistinin kesin nedeni bilinmemektedir. Aşağıdakiler yumurta kisti riskini artıran faktörler olabilir:

• Hormonal dengesizlik: Adet döngüsü, hormonların karmaşık bir etkileşimi tarafından kontrol edilir. Bu hormonlarda bir dengesizlik yumurta kisti oluşumuna yol açabilir.
• Polikistik over sendromu (PCOS): PCOS, yumurtalıklarda çok sayıda küçük kist oluşmasına neden olan bir hormonal bozukluktur. PCOS’lu kadınlarda oluşma riski daha yüksektir.
• Doğum kontrol hapı kullanımı: Doğum kontrol hapları, folikül büyümesini ve olgunlaşmasını etkileyebilir. Nadir durumlarda, doğum kontrol hapı kullanımı oluşumuna yol açabilir.
• Erken adet görme: Erken adet gören (12 yaşından önce) kadınlarda oluşma riski daha yüksek olabilir.
• Geç menopoz: Geç menopoz (55 yaşından sonra) geçiren kadınlarda oluşma riski daha yüksek olabilir.
• Aşırı kilo veya obezite: Aşırı kilo veya obezite, hormonal dengesizliklere yol açabilir ve bu da oluşum riskini artırabilir.
• Sigara içmek: Sigara içmek, hormonal dengesizliklere yol açabilir ve bu da oluşum riskini artırabilir.
• Genetik faktörler: Ailesinde folikül kisti öyküsü olan kadınlarda oluşma riski daha yüksek olabilir.

Folikül kisti oluşumuna katkıda bulunabilecek diğer faktörler şunlardır:

• Endometriozis
• Aşırı stres
• Tiroid hastalıkları
• Pelvik enfeksiyonlar

Folikül kisti teşhisi konulan kadınlarda doktor, kistin nedenini belirlemek için detaylı bir anamnez ve fizik muayene yapabilir. Doktor ayrıca hormon testleri, ultrasonografi veya BT taraması gibi ek testler de isteyebilir. Yumurta kistinin nedenini belirlemek, kistin tekrarlama riskini değerlendirmek ve uygun tedaviyi planlamak için önemlidir.

Folikül Kisti Belirtileri Nelerdir?

Folikül kistleri genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz. Kist büyüdükçe aşağıdaki belirtiler görülebilir:

• Karın ağrısı: Karın ağrısı, folikül kistinin en yaygın belirtisidir. Ağrı genellikle hafiftir ve bir taraflı veya her iki tarafta da hissedilebilir. Ağrı, adet döneminde daha da kötüleşebilir.
• Karın şişkinliği: Kist büyüdükçe karın şişkinliği ve dolgunluk hissi oluşabilir.
• Pelvik ağrı: Pelvik bölgede, kasıklarda veya vajinada ağrı veya rahatsızlık hissi olabilir.
• Adet düzensizliği: Adet gecikmesi, adet kanamasında artış veya azalma, lekelenme gibi adetliyken düzensizlikler görülebilir.
• Ağrılı adet görme: Adet sancıları daha şiddetli ve kramp şeklinde olabilir.
• Cinsel ilişki sırasında ağrı: Cinsel ilişki sırasında derin pelvik ağrı hissedilebilir.
• Bulantı ve kusma: Nadir durumlarda, kist büyüklüğüne bağlı olarak bulantı ve kusma görülebilir.
• Sık idrara çıkma: Kist büyüdükçe mesaneye baskı yapabilir ve sık idrara çıkma ihtiyacına neden olabilir.
• Kabızlık: Kist, bağırsaklara baskı yapabilir ve kabızlığa neden olabilir.
• Yorgunluk: Yorgunluk ve halsizlik hissi görülebilir.
• Baş ağrısı: Nadir durumlarda, baş ağrısı görülebilir.
• Sırt ağrısı: Nadir durumlarda, sırt ağrısı görülebilir.

Folikül kisti belirtileri yaşıyorsanız, aşağıdakileri yaparak semptomları hafifletmeye yardımcı olabilirsiniz:

• Ilık kompres uygulamak
• Reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlar kullanmak
• Bol sıvı tüketmek
• Lifli gıdalar bakımından zengin bir diyet uygulamak
• Düzenli egzersiz yapmak
• Stresi yönetmek

Folikül Kisti Tanısı Nasıl Konur?

Folikül kisti tanısı genellikle pelvik muayene ve ultrason ile konulur. Bazen doktor kan testleri de isteyebilir. Yumurta kisti tanısı genellikle aşağıdaki adımlarla konulur:

1. Tıbbi Öykü ve Fizik Muayene:

Doktor, adet döngüsü, ağrı, şişkinlik gibi belirtilerinizi ve tıbbi geçmişinizi soracaktır. Fizik muayene sırasında doktor, karın ve pelvik bölgeyi elle muayene edecektir.

2. Ultrasonografi:

Pelvik ultrasonografi, folikül kisti tanısında en yaygın kullanılan görüntüleme yöntemidir. Ultrason ses dalgaları kullanarak yumurtalıkların ve kistin görüntüsünü oluşturur. Ultrason ile kistin boyutu, yeri ve içeriği değerlendirilebilir.

3. Kan Testleri:

Doktor, kistin türünü ve kansızlık riskini değerlendirmek için aşağıdaki kan testlerini isteyebilir:

• Hamilelik testi: Yumurtalık kistleri nadiren hamilelik ile karıştırılabilir.
• CA-125 testi: Bu test, kanserli kistleri diğer kistlerden ayırt etmeye yardımcı olabilir.
• Hormon testleri: FSH, LH, progesteron ve estradiol gibi hormon seviyeleri ölçülebilir.

4. Diğer Görüntüleme Yöntemleri:

Nadir durumlarda, doktor kistin daha ayrıntılı bir görüntüsünü elde etmek için aşağıdaki yöntemlerden birini isteyebilir:

• BT taraması: BT taraması, X-ışınları ve bilgisayar kullanarak kistin üç boyutlu görüntüsünü oluşturur.
• MR: MR, manyetik alan ve radyo dalgaları kullanarak kistin ayrıntılı görüntüsünü oluşturur.

Folikül kisti tanısı konduktan sonra doktor, kistin boyutuna, belirtilere ve hastanın genel sağlık durumuna göre tedavi planı oluşturacaktır.

Folikül kisti tanısında dikkat edilmesi gerekenler:

• Ultrasonografi, yumurtalık kisti tanısında en güvenilir yöntemdir.
• Kist 5 cm’den büyükse veya ağrı gibi belirtilere neden oluyorsa daha ileri tetkikler gerekebilir.
• Folikül kistlerinin çoğu kendiliğinden kaybolur ve tedaviye ihtiyaç duyulmaz.

Folikül Kisti Tehlikeli Midir?

Folikül kistleri, yumurtalıklarda oluşan ve genellikle zararsız olan sıvı dolu keselerdir. Kist 5 cm’den küçük ve belirtisiz ise kendiliğinden kaybolur. Nadiren, büyük kistler dönme veya yırtılma gibi komplikasyonlara yol açabilir. Kanser riski oldukça düşüktür (%1’den az).

Tehlikeyi belirleyen faktörler:

• Kist boyutu
• Kist tipi
• Belirtilerin varlığı
• Kanser riski

Folikül Kisti Nasıl Geçer?

Çoğu kist 2-3 ayda kendiliğinden kaybolur. Kist 5 cm’den küçük ve belirtisiz ise doktorunuz beklemeyi önerebilir. Bu sürede kist ultrasonla takip edilir.

Büyük veya belirtili kistlerde:

• Doğum kontrol hapları: Hormon dengesini sağlayarak kist oluşumunu önler ve mevcut kistlerin küçülmesine yardımcı olur.
• Progestin ilaçları: Hormonal dengeyi sağlayarak kist oluşumunu önler ve mevcut kistlerin küçülmesine yardımcı olur.
• Laparoskopik cerrahi: Kist 5 cm’den büyükse, ağrı veya başka belirtilere neden oluyorsa veya kendiliğinden kaybolmuyorsa önerilebilir.

Folikül Kisti Kaç Mm Olmalı?

Normal bir follikül 10-20 mm boyutundadır. 20 mm’den büyük yumurtalar folikül kisti olarak kabul edilir. Kistin boyutundan ziyade belirtilerin varlığı ve kanser riski daha önemlidir.

Folikül Kisti Adetle Atılır mı?

Folikül kistlerinin çoğu adetle birlikte atılır. Kist küçükse ve kendiliğinden kaybolacaksa, adet sırasında veya sonrasında kanama ile birlikte atılabilir. Aslında buradaki atılma gerçek bir vücuttan atılma değildir. Sadece çatlayarak kaybolmasını ifade eder.

Folikül Kisti Olan Hamile Kalabilir Mi?

Folikül kisti olan kadınlar hamile kalabilir. Yumurta kistleri genellikle doğurganlığı etkilemez. Ancak kist büyükse veya endometriozis gibi başka bir üreme sorunu varsa hamile kalmak zor olabilir.

Kadında Kist Varsa İlişkiye Girilir Mi?

Evet, kadında kist varsa ilişkiye girilebilir. Kistlerin çoğu ilişkiye engel değildir. Ancak kist büyükse veya ağrı gibi belirtilere neden oluyorsa ilişki sırasında ağrı veya rahatsızlık olabilir.

Kist Olunca Gebelik Testi Pozitif Çıkar mı?

Genellikle kist olması gebelik testinin pozitif çıkmasına neden olmaz. Gebelik testi, idrarda veya kanda hCG hormonu seviyesini ölçer. Kistler hCG hormonu üretmezler. Nadir durumlarda kist hCG hormonu üretebilir ve bu da gebelik testinin yanlış pozitif çıkmasına neden olabilir.

Folikül Kisti Komplikasyonları Nelerdir?

Folikül kistlerinin çoğu zararsızdır ve herhangi bir komplikasyona neden olmaz. Nadir durumlarda aşağıdaki komplikasyonlar görülebilir:

1. Kist Dönmesi:

Kist sapı etrafında bükülerek kist dönmesi (torsiyon) oluşabilir. Bu durum, kiste kan akışının kesilmesine ve şiddetli ağrı, bulantı ve kusma gibi belirtilere neden olabilir. Kist dönmesi acil tıbbi müdahale gerektirir.

2. Kist Yırtılması:

Kist yırtılması nadir bir komplikasyondur. Kist yırtılması ani ve şiddetli karın ağrısı, bulantı ve kusma gibi belirtilere neden olabilir. Kist yırtılması bazen acil tıbbi müdahale gerektirir.

3. Kanser:

Folikül kistlerinin kansere dönüşmesi son derece nadirdir. Kanser riski, kistin boyutuna ve türüne bağlıdır. Kanser riski yüksekse doktorunuz cerrahi olarak kisti çıkarabilir ve patolojik inceleme için gönderebilir.

4. Kısırlık:

Folikül kistleri nadiren kısırlığa neden olabilir. Büyük kistler fallop tüplerini tıkayabilir veya yumurtlamayı engelleyebilir.

Folikül kisti komplikasyonları açısından dikkat edilmesi gerekenler:

• Yumurta kistlerinin çoğu zararsızdır ve komplikasyona neden olmaz.
• Kist 5 cm’den büyükse veya kanser riski varsa doktorunuz daha sıkı takip ve tedavi önerebilir.
• Aşağıdaki belirtileri yaşıyorsanız acil tıbbi yardım almanız önemlidir:
  • Ani ve şiddetli karın ağrısı
  • Bulantı ve kusma
  • Ateş
  • Baş dönmesi
  • Bayılma

Folikül Kisti Tedavisi Nasıl Yapılır?

Çoğu folikül kisti kendiliğinden kaybolur ve herhangi bir tedavi gerektirmez. Kist 5 cm’den büyükse veya ağrı, kanama gibi belirtilere neden oluyorsa tedavi gerekebilir. Folikül kisti tedavisi, kistin boyutuna, belirtilere ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir.

Çoğu follikül kisti kendiliğinden kaybolduğu için tedaviye gerek yoktur. Kist 5 cm’den büyükse veya aşağıdaki durumlarda tedavi gerekebilir:

• Kist kendiliğinden kaybolmuyorsa
• Kist ağrı veya diğer belirtilere neden oluyorsa
• Kistin kanserli olma ihtimali varsa

1. Gözlem:

Kist 5 cm’den küçükse ve herhangi bir belirtiye neden olmuyorsa doktor beklemeyi önerebilir. Kist genellikle 2-3 ay içinde kendiliğinden kaybolur. Bu süre zarfında doktor, kisti ultrasonografi ile takip edecektir.

2. Doğum Kontrol Hapları:

Doğum kontrol hapları, hormon dengesini sağlayarak folikül kistlerinin oluşumunu önleyebilir ve mevcut kistlerin küçülmesine yardımcı olabilir.

3. Progestin İlaçları:

Progestin ilaçları da hormonal dengeyi sağlayarak folikül kistlerinin oluşumunu önleyebilir ve mevcut kistlerin küçülmesine yardımcı olabilir.

4. Laparoskopik Cerrahi:

Kist 5 cm’den büyükse, ağrı veya başka belirtilere neden oluyorsa veya kendiliğinden kaybolmuyorsa laparoskopik cerrahi önerilebilir. Laparoskopik cerrahi, küçük kesilerden kamera ve cerrahi aletler kullanılarak yapılan minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir.

Laparoskopik cerrahide aşağıdaki işlemler yapılabilir:

• Kistin çıkarılması
• Yumurtalığın korunması
• Kistin yırtılması ve sıvının boşaltılması

Folikül kisti tedavisinde kullanılan diğer yöntemler:

• Ağrı kesici ilaçlar: Ağrı ve krampları hafifletmek için kullanılabilir.
• Sıcak kompres: Karın bölgesine sıcak kompres uygulamak ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
• Düzenli egzersiz: Düzenli egzersiz yapmak hormonal dengeyi sağlayabilir ve kistlerin oluşumunu önleyebilir.

Folikül kisti tedavisinde dikkat edilmesi gerekenler:

• Folikül kistlerinin çoğu kendiliğinden kaybolur ve tedaviye ihtiyaç duyulmaz.
• Tedavi yöntemi, kistin boyutuna, belirtilere ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir.
• Laparoskopik cerrahi, en etkili tedavi yöntemlerinden biridir, ancak bazı riskler de taşımaktadır.
• Doktorunuzla birlikte sizin için en uygun tedavi yöntemini seçmeniz önemlidir.
• Yumurta kistleri tekrarlayabilir.
• Folikül kisti olan kadınlar hamile kalabilir.
• Kist 5 cm’den büyükse veya kanser riski varsa doktorunuz daha sıkı takip ve tedavi önerebilir.

Folikül Kistini Önlemek İçin Neler Yapılabilir?

Folikül kistlerini tamamen önlemek mümkün değildir. Aşağıdaki önlemler kist oluşma riskini azaltabilir:

• Sağlıklı bir kiloda kalmak
• Düzenli egzersiz yapmak
• Sigara içmemek
• Hormonal dengesizliği tedavi etmek

Sonuç olarak;

Folikül kisti genellikle zararsızdır ve tedavi gerektirmez. Ancak belirtileriniz varsa veya kist büyümeye devam ederse doktorunuzla görüşmelisiniz. Tedavi genellikle basit ve etkilidir ve belirtilerinizin hafifletilmesine yardımcı olabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Folikül kisti tekrarlar mı?

Evet, folikül kisti tekrarlayabilir.

Folikül kisti adet düzensizliğine neden olur mu?

Evet, folikül kisti adet düzensizliğine neden olabilir. Kist, yumurtlamayı engelleyebilir veya hormonal dengesizliğe yol açarak adet döngüsünü uzatabilir, kısaltabilir veya ara kanamalara neden olabilir.

Folikül kisti ameliyat gerektirir mi?

Çoğu yumurta kisti kendiliğinden kaybolur ve ameliyata ihtiyaç duyulmaz. Kist 5 cm’den büyükse, ağrı veya başka belirtilere neden oluyorsa veya kendiliğinden kaybolmuyorsa laparoskopik cerrahi önerilebilir.

Yumurta kisti doğal yollarla geçer mi?

Evet, çoğu folikül kisti 2-3 ay içinde kendiliğinden kaybolur. Kist 5 cm’den küçük ve belirtisiz ise doktorunuz beklemeyi önerebilir.

Folikül kisti bebeğe zarar verir mi?

Folikül kistleri genellikle bebeğe zarar vermez. Ancak kist büyükse veya yırtılırsa hamilelikte komplikasyonlara yol açabilir.

Folikül kisti kaç günde büyür?

Folikül kistleri genellikle birkaç hafta içinde büyür. Büyüme hızı kistin türüne ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişebilir.

Yumurta kisti varken spor yapılabilir mi?

Evet, yumurta kisti olan kadınlar genellikle spor yapabilir. Ancak kist büyükse veya ağrıya neden oluyorsa spor yapmak yasaklanabilir.

Folikül kisti cinsel ilişkiyi etkiler mi?

Folikül kistleri genellikle cinsel ilişkiyi etkilemez. Ancak kist büyükse veya ağrıya neden oluyorsa cinsel ilişki sırasında ağrı veya rahatsızlık olabilir.

Yumurta kisti ameliyat sonrası iz kalır mı?

Laparoskopik cerrahi ile yapılan ameliyatlarda genellikle küçük izler kalır. Bu izler zamanla solgunlaşır ve gözle görülür olmaktan çıkar.

Folikül kisti ameliyatı kaç saat sürer?

Laparoskopik cerrahi ile yapılan ameliyatlar genellikle 30-60 dakika sürer. Ameliyat süresi kistin boyutuna ve karmaşıklığına göre değişebilir.